Op naar het inclusieve dorp

//ARCHIPRIX 2021//

Een nieuwe strategie voor de dorpen. Een strategie waarbij wordt gestreefd naar een gelukkig leven (in plaats van een “rijk” leven). Door verschillende behoeftes van zowel de mens, de natuur en de omgeving aan elkaar te koppelen, ontstaat een nieuwe manier van denken, een inclusieve manier van ontwikkelen met alle ruimtelijke gevolgen van dien.

Het nieuwe masterplan voor een dorp in Noord-Brabant richt zich op de activatie van de bestaande situatie. Geen rigoureuze ingrepen, maar gerichte interventies. Niet een plan dat “in beton gegoten” is, maar een plan dat de kansen van een strategie inzichtelijk maakt.

Luister naar de omgeving en ga op zoek naar bestaande kwaliteiten of aanknopingspunten. Ieder type landschap, ondergrond of hoogteverschil heeft zijn unieke karakter eigenschappen. Eigenschappen die, wanneer men er met een innovatieve bril naar kijkt, kunnen bijdragen aan een leefbaarder dorp.

van exclusief naar inclusief!

Leven in een zorgeloze wereld, dat is het grote idee. Geen zorgen meer over geld of een dak boven je hoofd, maar zin in de dag om te kijken welke unieke karaktereigenschap je vandaag weer gaat ontplooien. Een systeem waarbij we ons niet meer druk hoeven te maken over de aardkloot, een systeem waarbij we i.p.v. leven VAN de natuur, leven MET de natuur. Een ding is zeker: als dat het uitgangspunt is, blijkt de potentie niet bij de steden te liggen waar het geluksgevoel het laagste is.

Het is voor dit onderzoek dan ook onbegrijpelijk dat de trek naar de stad zo groot is… met alle gevolgen van dien. Want tegelijkertijd bevinden dorpen zich in een neerwaartse spiraal, een spiraal waardoor functies en de “bekende” sociale cohesie steeds verder dreigt te verdwijnen. De teloorgang van het dorp lijkt anno 2020 een feit!

Of toch niet? Want wat als deze “teloorgang” tevens kansen biedt om het allemaal anders te doen? Wat als dorpen niet verleden tijd, maar juist de toekomst zijn.. De toekomst om een zorgeloos bestaan op te kunnen bouwen. De oplossing ligt in de re-activatie van het onbenut potentieel. Het herstel van onze relatie met het landschap, het bouwen van open, maar toch, hechte communities en tegelijkertijd de kleine entiteiten onderdeel uit te laten maken van het grotere geheel. Alles binnen een maat en schaal die voor iedereen behapbaar is. Ofwel het ontwikkelen van een integraal en duurzaam systeem dat voor de stad te ingewikkeld zou worden.

In het dorp van de toekomst gaan we terug naar de basis en leren we het landschap weer te waarderen. Dit betekent niet zozeer het opgeven van luxe, maar wel dat het dorp voorziet in de essentiële levensbehoefte. Als je in het dorp woont, heb je simpelweg recht op de basisbehoeften die het landschap kan bieden, basisbehoeften als: water, voedsel, grondstoffen, energie en sociale contacten. Zie het als een soort basisinkomen, maar dan met middelen in plaats van geld. Niet geprivatiseerd, maar juist in de vorm van een coöperatie, waardoor geld niet het leidend motief vormt. En het bijzondere is dat we hiervoor enkel hoeven te luisteren. Luisteren naar de ondergrond, de mens en de gemeenschappelijke behoefte, verbindt deze met elkaar en er ontstaan allerlei nieuwe kansen. Kansen die het gevoel van saamhorigheid, integraliteit en inclusiviteit vergroten.